Mayıs 15, 2025

Üç yaşındaki çocuğun yerden aldığı taş, 3 bin 800 yıllık tarihi eser çıktı!

Ailesiyle Tel Aviv'in yaklaşık 65 kilometre güneyindeki Tel Azekah'ın eteklerinde gezinen 3 yaşındaki Ziv Nitzan, yerden taş toplarken tarihi bir muska keşfetti. Böcek işlemeli bu minik nesnenin 3 bin 800 yıllık bir kalıntı olduğu ortaya çıktı.

Henüz 3 yaşında olan Ziv Nitzan, her meraklı çocuğun doğa yürüyüşünde yapacağı şeyi yapıyor, yerden ilgisini çeken taşlar topluyordu. Haliyle Ziv’in yerden küçük, yuvarlak bir taş alması ebeveynleri için hiç önemli değildi. Babası Shahar, The Washington Post’a yaptığı açıklamada, “Yerden her şeyi topluyor” derken, annesi Sivan da bunu destekler biçimde gülerek, “Her zaman küçük şeyler bulup getiriyor” diye konuştu.

Ziv minik avucuna sığacak kadar küçük taşın üzerindeki kumları temizleyip annesine taştaki garip işaretler hakkında soru sorana kadar, ebeveynleri çocuklarının sıradan bir taştan çok daha ilginç bir şey bulmuş olabileceğini anlamamıştı. İsrail Antik Eserler Kurumu, Ziv’in MÖ 2100 ila 1600 yıllarını kapsayan Orta Tunç Çağı’na ait 3 bin 800 yıllık bir muskayı şans eseri ortaya çıkardığını açıkladı.

Antik Mısır’a dayanan bu minik süslü nesne, dönemin Mısır halkı tarafından kutsal kabul edilen, yeni yaşamı simgeleyen bir yaratık olan “kutsal böcek” şeklinde tasarlanmış.

Mısır arkeolojisi üzerinde çalışmalarını sürdüren ve eserin gerçek olduğunu belirleyen küratör Daphna Ben-Tor, “Bu dönemde ‘böcekler’ mühür ve muska olarak kullanılıyordu. Mezarlarda, kamu binalarında ve özel evlerde bulunuyorlardı. Hatta bazen dini inançları veya statüyü yansıtan semboller ve mesajlar taşıyorlardı” dedi.

Anne Sivan, bebeğinin bu keşfi 8 Şubat’ta Tel Azekah’ın eteklerinde ailece yaptıkları bir gezi esnasında gerçekleştirdiğini dile getirdi.

“BÖLGEDEKİ EN ÖNEMLİ ŞEHİRLERDEN BİRİ”

Bölge medeniyet tarihi açısından önemli bir arkeolojik alan. Tel Azekah kazı direktörü Oded Lipschits, “Burada yaklaşık 15 yıldır kazı yapıyoruz ve bulgular, Orta Tunç ve Geç Tunç Çağları’nda Tel Azekah’ın, bölgedeki en önemli şehirlerden biri olduğunu gösteriyor” dedi ve şöyle devam etti:

“Ziv’in bulduğu böcek, burada keşfedilen uzun Mısır ve Kenan buluntuları listesine ekleniyor ve bu da o dönemde Kenan ile Mısır arasındaki yakın bağları ve kültürel etkileşimleri kanıtlıyor.”

Tabii küçük Ziv’in keşfinin bir “keşif” olduğunu keşfetmek de bir meseleydi! Ufaklığın ebeveynleri taşı ilk gördüklerinde şoke olmuştu; böceği fark ettiler ancak Antik Eserler Kurumu ile iletişime geçmeden önce emin olmaları gerekti. Bu yüzden Google Lens’e başvurdular… Garip tesadüfe dikkat çeken anne Sivan, “Orada binlerce taş vardı ama bir şekilde tüm o taşların arasından bunu seçti” ifadelerini kullandı.

Ziv, bölgede antik tarihten bir parça keşfeden ilk çocuk değil. Antik Eserler Kurumu sözcüsü Yoli Schwartz, çocukların yılda birkaç kez eserlere rastladığını vurguladı ve “Bazen yağmurdan sonra toprak arkeolojik buluntularla zenginleşir ve ortaya bir şeyler çıkar” şeklinde konuştu.

Schwartz aynı zamanda “Burada 35 binden fazla arkeolojik alan var ve bunlar sadece bildiklerimiz. Çocukların arkeolojik keşifler yapması o kadar da şaşırtıcı değil ancak her seferinde de hayret etmemize neden oluyor” yorumunu yaptı.

Ziv, bulduklarının önemini kavrayacak yaşta olmasa da anne Sivan’ın aktardığına göre 8 ve 11 yaşlarındaki iki ablası çok heyecanlıydı. Bu heyecanı paylaşan Antik Eserler Kurumu’ndan arkeologlar, kızların okullarında konuşma yapmayı planladıklarını bildirdi.

Kurum ayrıca minik çocuğa “iyi vatandaşlık belgesi” de verirken, muska özel bir sergide görücüye çıkacak. Antik Eserler Kurumunun müdürü Eli Escusido “Herkes bunu görüp keyfini çıkarabilecekse bu Ziv’n sayesinde” dedi.

The Washington Post’un “A toddler picked up a rock on a family trip. It was a 3,800-year-old artifact” başlıklı haberinden derlenmiştir.

About The Author